Heb je te maken met kinderen of volwassenen die niet of nauwelijks spreken en zich ook moeilijk op een andere doelgerichte of sociaal aanvaardbare manier uiten?
Dan kan het COCP-programma een geschikt middel zijn om in te zetten. Voorwaarde is wel dat je enig intentioneel gedrag bij het kind ziet of de verwachting hebt dat het soortgelijk gedrag kan ontwikkelen.
Een andere belangrijke voorwaarde is dat de personen die belangrijk zijn in het leven van het kind, zoals ouders, familieleden, verzorgers en begeleiders, een duidelijke hulpvraag hebben en actief mee willen werken aan het programma. Zij zullen niet alleen bereid moeten zijn om er tijd in te investeren, maar ook om kritisch te kijken naar hun eigen handelen.
Groepsleidster Amanda leest in een prikkelarme ruimte een boekje met Isis. Isis heeft tijd nodig om te reageren met gebaren en aanwijzingen, Amanda speelt hier duidelijk op in. Een goed voorbeeld van het effect van tempovertraging op de communicatieve interactie.
Voor het succesvol uitvoeren van het COCP-programma is het belangrijk dat er binnen de instelling voldoende draagvlak is. De implementatie zal namelijk de nodige organisatorische consequenties hebben.
Zo wordt rond elk kind een persoonlijke communicatiegroep gevormd waarin de belangrijke mensen uit het sociale netwerk van het kind met elkaar samenwerken.
Deze groep wordt aangestuurd door een (overkoepelend) interdisciplinair interventieteam.
Het programma is vooral in de beginfase arbeidsintensief en vraagt niet alleen tijd en faciliteiten maar ook flexibiliteit in werkprogramma’s.
“Ik vond het leuk/leerzaam om samen te werken in een interventieteam. Volgens mij gebruik je iedereen. Verder is het erg belangrijk geweest (bij ons in elk geval) om het sociale netwerk erbij te betrekken. Iedereen blijft op de hoogte en door regelmatig overleg lig je het meest op één lijn.”
(cliëntbegeleider)
Voor een goede implementatie van het COCP-programma is het van belang dat er binnen de instelling een samenhangend beleid is voor alle kinderen en volwassenen met ernstige communicatiebelemmeringen. Zeker wanneer er meerdere COCP-trajecten naast elkaar lopen is een goede coördinatie essentieel. Daarom bevelen wij aan binnen de organisatie een stuurgroep Ondersteunde Communicatie in te stellen.
Van onderzoeksfase tot en met uitvoeringsfase neemt een cyclus gemiddeld acht tot tien maanden in beslag.
Met name in de kinderrevalidatie zijn meestal meerdere cycli nodig. Een vervolgcyclus overlapt gedeeltelijk de voorgaande cyclus, zodat die korter kan duren.
De tijdsinvestering wisselt per fase van het programma, gemiddeld zullen de leden van het interventieteam gezamenlijk, per week, per kind moeten rekenen op:
Kevin spreekt niet en communiceert met behulp van een spraakcomputer. Vandaag mag hij kiezen wat hij wil gaan doen. Logopedist Pauline geeft hem alle ruimte om een keuze te maken. Ze reageert pas als hij oogcontact met haar zoekt.
Een keuze voor COCP betekent dat er tijdelijk extra aandacht besteed wordt aan de communicatieve ontwikkeling van het kind. Hierdoor zal er zeker in de beginfase van het programma minder tijd zijn voor doelstellingen en therapieën op andere ontwikkelingsdomeinen. Als het COCP-programma eenmaal goed loopt, is er weer ruimte voor deze andere doelen.
De speerpunten voor een goed werkprogramma zijn dan ook: flexibiliteit, goede planning en structureel overleg met alle betrokkenen. Zeker wanneer meerdere kinderen binnen de instelling tegelijkertijd het programma volgen.
Daan, Sam, Kevin, Calvin en Evelien zijn niet- of nauwelijks sprekend. Leidsters Pauline en Henny zingen Kom maar in de Kring, een ritueel beginlied. Doordat elk kind de beschikking heeft over eigen hulpmiddelen, kunnen ze allemaal meedoen.
Hacer, Jesper, Erdem, Cherny en Tom zijn zeer moeilijk lerend en hebben wisselende spraakmogelijkheden. Zo gebruikt Cherny een apparaat met pictogrammen. Samen met een ergotherapeut en een begeleider bereiden ze aan tafel een tuinactiviteit voor. Ze zitten zo dat iedereen elkaar goed kan zien en alle benodigde pictogrammen liggen binnen handbereik.
Ben je geïnteresseerd in een workshop of een COCP-cursus?
Jaarlijks organiseert Heliomare in samenwerking met Esdégé-Reigersdaal enkele introductiebijeenkomsten. Neem contact op met cocp@heliomare.nl voor informatie.
Bij de cursus inbegrepen is een handleiding voor elke deelnemer. De handleidingen COCP en COCPvg zijn ook los verkrijgbaar en kosten elk € 60,-. Gebruik van de handleidingen zonder opleiding is echter niet raadzaam.
Heb je specifieke vragen over het COCP-programma? Aarzel dan niet om contact op te nemen met cocp@heliomare.nl. Onze experts komen ook graag op locatie bekijken of het COCP-programma geschikt is voor jouw werkomgeving en stellen desgewenst een volledig maatwerk implementatietraject op.