Toen - 10 jaar Heliomare College Alkmaar

Dit jaar is het tien jaar geleden dat het HCA-gebouw voor het eerst haar deuren opende om onderwijs te bieden aan zowel Zeer Moeilijk Lerende Kinderen van VSO De Alk als aan leerlingen met een verstandelijke en lichamelijke beperking van VSO De Ruimte. Oud-leerling Willem Backer (26), stage coördinator en leerkracht Alex Kos (65) en groendocent Marjan Bosma (62) waren bij de verhuizing en vertellen wat er sindsdien veranderd is.

‘De grootste verandering was het feit dat we een school werden voor niet alleen Zeer Moeilijk Lerende Kinderen, daar kwamen Alex en ik vandaan, maar ook voor kinderen met een verstandelijke of lichamelijke beperking’, begint Marjan. ‘Deze kinderen hadden zorg nodig, dus moesten er zorgassistenten komen. Veel collega’s hadden in het begin last van koudwatervrees. Logisch ook, we kenden elkaars cultuur niet. Er zijn dan ook heel wat methodieken en trainingen op los gelaten om ervoor te zorgen dat we met zijn allen dezelfde taal zouden gaan spreken. Dit proces heeft zo’n 2 jaar geduurd, maar inmiddels weten we niet beter en zouden we niet meer anders willen’. ‘Praktisch gezien bracht de samensmelting ook de nodige uitdagingen met zich mee’, vult Alex aan. ‘Zo konden we niet meer met zijn allen op pad met de stadsbus. Je kunt moeilijk de kinderen die in een rolstoel zitten, achterlaten. Maar inmiddels hebben we drie bussen in ons bezit waardoor we als groep naar buiten kunnen. En iedereen helpt elkaar daar waar kan. Ook de leerlingen.’ Willem knikt: ‘Ook ik hielp vaak andere kinderen. Soms deed ik een jas aan bij iemand of duwde ik een rolstoel.’

Willem moest best even wennen na de verhuizing. ‘Ik vond het meteen een mooi gebouw, daar niet van, maar bij de Alk was er meer ruimte, want er waren minder kinderen, en je kon er beter voetballen. Hier belandde de bal al snel in de sloot.’ Willem, die tegenwoordig bij een activiteitencentrum werkt in Schagen, weet nog precies wanneer hij van school ging. ‘Het was op een woensdag, 15 februari 2017. En ik vond het ontzettend jammer dat ik van school moest. Ik kon het goed vinden met mijn klasgenoten en met de docenten. Mijn favoriete vak was Techniek, en dan vooral op elektrisch gebied, computers demonteren, dat soort dingen. Dat ik daarvan hou, is niet zo vreemd, het is mij met de paplepel ingegoten. Mijn moeder is namelijk elektricien.’

Dan is het woord aan Alex, die net als Willem en Marjan, van de Alk komt.  Ook daar was hij onder andere stage coördinator. ‘Wat de stages betreft is er hier de afgelopen jaren veel veranderd. De individuele stages bestonden al, maar daar hebben we interne stages, groepsstages en leren op locatie aan toegevoegd. Zo werken we samen met het nabijgelegen wijkcentrum De Oever. Onze leerlingen bereiden de maaltijden die ze daar serveren aan ouderen. Zo kunnen ze proeven hoe het eraan toe gaat in de ‘echte’ wereld. Daarnaast hebben Marjan en ik ons hard gemaakt voor het realiseren van meer praktijkvakken en praktijklokalen. Onze leerlingen worden er niet blij van om hele dagen in de klas te zitten rekenen of schrijven, ze leren veel meer door te doen. Daarom zijn er naast Koken, Facilitair en Techniek meerdere praktijkvakken in het leven geroepen. Zo is onze facilitair specialist zich ook gaan richten op patisserie waardoor onze leerlingen kunnen leren bakken in onze prachtige keuken. Dat we tegenwoordig ook een groenlokaal hebben, is mede te danken aan de inzet van Marjan’, vertelt Alex.

Marjan: ‘Ik heb de afgelopen jaren een vuist gemaakt om Groen een prominente rol te geven op het rooster. Ook omdat veel van onze leerlingen ervoor kiezen om na het HCA te gaan werken bij zorgboerderijen of bij plantsoendiensten. Dus heb ik mijn leerkrachten-pet ingeruild voor een groene pet en heb ik meer een coachende rol gekregen. Het is aan mij om leerlingen een mooie werkhouding aan te leren en ze te voorbereiden op een leven in de maatschappij na hun schooltijd. Dus gaan we samen op pad, vergezeld door onze opgepimpte bakfiets vol gereedschap, om schoolpleinen of plantsoenen te onderhouden.’ ‘De laatste jaren zijn we dus meer gericht op het aanleren van werkcompetenties’, vult Alex Marjan aan. ‘Met andere woorden, het bijbrengen van vaardigheden die onze leerlingen nodig hebben om een goede werknemer te worden.’ ‘Net als Koken, Facilitair of Techniek is Groen dus een middel om deze vaardigheden eigen te maken’, vervolgt Marjan. ‘Welk uitstroomprofiel ze kiezen, is aan de leerling. Een profiel moet bij ze passen. Een leerling die niets met groen heeft, zal die competenties niet snel leren, maar ligt zijn of haar passie bij koken, dan is dat de plek waar hij of zij zichzelf kan ontwikkelen’, aldus Marjan. ‘Dat er de afgelopen tien jaar meer praktijkonderwijs wordt gegeven, is een ontwikkeling waar de leerlingen blij mee zijn’, zegt Alex.

Is er, naast bovenstaande, nog meer veranderd? Alex knikt: ‘het werktempo ligt veel hoger dan vroeger en het lezen en beantwoorden van al die mails kost veel tijd. Dat ik daar moeite mee heb, en informatie niet meer zo snel verwerk, kan er natuurlijk ook mee te maken hebben dat ik niet meer de jongste ben’ lacht hij.

Tot slot, wat maakt het werken bij het HCA zo bijzonder? ‘Het kunnen bieden van maatwerk. In iedere leerling zit potentie. Die zoektocht naar wat wel en wat niet werkt bij een leerling, met elkaar die puzzel leggen, dat is waarom ik hier iedere dag met een glimlach binnenstap’, aldus Marjan. ‘Mijn drijfveer is ervoor te zorgen dat al onze leerlingen een, bij hen passende, plek veroveren in de maatschappij. Onze leerlingen hebben vaak maar een klein duwtje nodig. En ik ben graag degene die ze dat duwtje geeft. Of ze dan links of rechts gaan, dat maakt niet uit. Daarbij moet ik wel zeggen dat ik dit niet in mijn eentje doe. Iedere collega draagt zijn steentje bij. Verder is mijn wens dat onze maatschappij inclusiever wordt en dat onze doelgroep steeds meer als volwaardig wordt gezien. Willem voel jij je geaccepteerd in de maatschappij?’, vraagt Alex. ‘Ja zeker, daar zorg ik wel voor. Als iets me niet in staat of ik ergens tegenaan loop, dan ga ik het gesprek aan’, antwoordt Willem.

En dan nog een laatste vraag aan Willem. Waar droomt hij van en waar staat hij over tien jaar? ‘Dan sta ik nog steeds in dezelfde schoenen’, grapt hij. ‘Verder is mijn wens om mijn grenzen te blijven verleggen. Ik ben leergierig en wil mezelf ontwikkelen. Zo ben ik laatst geslaagd voor mijn examen zagen met een afkortzaag en heb ik het plan om in de toekomst nog meer technische houtkennis op te doen.’

Benieuwd naar het verhaal van Finn, Geke en Femke over hoe het er nu op Heliomare College Alkmaar aan toe gaat? Lees hun verhaal hier.