Verwardheid en slaap na ernstig THL

Iemand kan hersenletsel krijgen door bijvoorbeeld een ongeluk. In de eerste periode van klinische revalidatie zien we dat veel patiënten onrustig zijn. Iemand kan veel bewegen, weg willen lopen, of sneller boos worden. Ook zien we een onrustige slaap. Overdag valt iemand vaak in slaap, in de nacht kan iemand veel wakker worden.

Deze onrust en slaapproblemen horen bij het herstel. Uit eerder onderzoek weten we dat onrust vaak komt na een slechte nacht. In dit onderzoek willen we beter begrijpen hoe onrust en slaap met elkaar te maken hebben. Daarom kijken we naar het hele dag- en nachtritme.

Met deze kennis kunnen we de behandeling in de kliniek verbeteren. Zo helpen we de patiënt beter te herstellen van hersenletsel. Ook kunnen we misschien problemen in de toekomst voorkomen.

Doel van het onderzoek

Meer inzicht krijgen in hoe (on)rust en herstel samenhangen, zodat de klinische behandeling verbetert kan worden.

De hoofdvraag hierbij is: Hoe is (on)rust en slaap met elkaar verbonden tijdens de subacute fase van herstel van matig tot ernstig traumatisch hersenletsel?

Hoe wordt dit onderzocht

Het onderzoek naar verwardheid, rust, onrust en slaap bij herstel na hersenletsel verloopt in twee delen.

In het eerste deel ligt de focus op het begrijpen van het probleem. Dit doen we door een literatuuronderzoek uit te voeren, vragenlijsten af te nemen, met vakmensen te spreken en eerdere onderzoeken van patiënten beter te begrijpen. Zo brengen we in kaart welke rollen gedrag, verwardheid en slapen spelen.

De inzichten uit het eerste deel gebruiken we in het tweede deel. Hierbij gaat het zowel om individueel herstel, als herstel van meerdere mensen met vergelijkbare problemen. We onderzoeken het gedrag van mensen met hersenletsel tijdens hun herstel, en dan met name de rust, onrust, en slaap. We kunnen dit meten met apparaten, dagboeken en vragenlijsten. We spreken met patiënten, hun naasten en professionals om te horen wat zij ervaren en hoe zij er naar kijken. Zo proberen we beter te begrijpen hoe verwardheid en slaap samenhangen met het herstel van het brein.

Projectgroep

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door drs. Frank Verkaik, klinisch neuropsycholoog en promovendus bij Heliomare. Frank wordt begeleid door dr. Marthe Ford (klinisch neuropsycholoog bij Heliomare en assistent professor bij de Universiteit van Amsterdam) en dr. Esmée Verwijk (klinisch neuropsycholoog bij Amsterdam Medisch Centrum en assistent professor bij de Universiteit van Amsterdam) als copromotoren en dr. Simon van Gaal (associate professor bij de Universiteit van Amsterdam) als promotor.

Betrokken instellingen

• Heliomare

• Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen, Universiteit van Amsterdam

Financiering

Het project wordt gefinancierd door Heliomare

Publicaties

• Verkaik, F., Ford, M. E., Geurtsen, G. J., & Van Someren, E. J. W. (2024). Are sleep-related beliefs and behaviours dysfunctional in people with insomnia after acquired brain injury? A cross-sectional study. J Sleep Res, 33(3), e13998. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37443409

• Verkaik, F., Ford, M.E., Bouwmeester, S., & Geurtsen, G.J. (2024). Do changes in beliefs and behaviours moderate improvement in insomnia after acquired brain injury? J Sleep Res, 33(6), e14221. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38736315/

• Poster 'De 10 niveaus van cognitief herstel na THL'

Looptijd

Startdatum: April 2025

Geplande einddatum: April 2028

Contactpersoon

Drs. F. Verkaik