Hoe kunnen kinderen die niet kunnen praten gelijkwaardig meedoen in de klas? Onderzoek van het Kohnstamm Instituut in samenwerking met Heliomare gaat na in hoeverre de methode COCP in de klas effectief is. Het COCP-programma stimuleert kinderen (of volwassenen) die door een handicap niet of nauwelijks kunnen spreken nieuwe communicatieve vaardigheden te ontwikkelen of bestaande communicatievormen vaker te gebruiken.
Doelstelling van het project was achterhalen of training en coaching van klassenteams volgens COCP in de klas leidt tot:
toepassing van tien onderscheiden leerkrachtstrategieën
gelijkwaardige deelname aan groepsactiviteiten van zowel sprekende leerlingen als leerlingen met complexe communicatieproblemen (CCN) bij groepsactiviteiten
De bedoeling was de effecten van de training te onderzoeken in zes verschillende kleutergroepen van vier verschillende scholen voor speciaal onderwijs van Heliomare. Het project was dus direct bedoeld voor leerkrachten en leraarondersteuners (cluster 3-onderwijs) en indirect voor hun leerlingen. De training van de klassenteams behelsde een workshop van een dagdeel en twee coachingsgesprekken per klassenteam. Om de effecten van het trainings- en coachingstraject te onderzoeken waren per deelnemende klas acht videometingen gepland: drie voorafgaand aan het trainingstraject, twee tijdens en drie na afloop van het traject.
De training en coaching heeft bij zes van de zeven leerkrachten geleid tot een verbeterde leerkrachtstijl zoals tot uiting komt in de toepassing van de tien leerkrachtstrategieën. We hebben tevens kunnen aantonen dat deze verbeterde leerkrachtstijl positief samenhangt met een verbetering van het participatieniveau van alle leerlingen, waarbij de niet-sprekende leerlingen het meest lijken te profiteren. Daarmee is het nut van het trainings- en coachingstraject COCP in de klas aangetoond.
De resultaten van het onderzoek en de ervaringen opgedaan in het project vormen voldoende grond voor Heliomare om een implementatieplan op te stellen voor de verdere verspreiding van het ontwikkelde trainings- en coachingstraject. Via het train-de-trainersprincipe kunnen de COCP-experts van Heliomare in de komende jaren hun kennis en ervaring verder verspreiden.
Heliomare onderwijs en Kohnstamm Instituut.
Het onderzoek wordt gefinancierd door Revalidatiefonds en Johanna Kinderfonds.
Heim M, Veen A, Brinkman E, Jonker V. Met COCP in de klas doen alle kinderen mee. Tijdschrift voor Orthopedagogiek 2018, 57(5), 179-191.
Startdatum: september 2016
Einddatum: december 2017
Meer informatie over COCP is te vinden op de website www.cocp.nl.